اوپنهایمر کیست؟
جولیوس رابرت اوپنهایمردر تاریخ ۲۲ آوریل ۱۹۰۴ در شهر نیویورک متولد شد. پدر و مادرش آلمانی بودند؛ پدرش یولیوس اوپنهایمرواردکننده پارچه بود و مادرش الا (نام خانوادگی فریدمن) نقاش بودند. هر دو مهاجر بودند.
پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه هاروارد،اوپنهایمربه انگلستان رفت و در دانشگاه کمبریج ثبت‌نام کرد، جایی که در سال ۱۹۲۵ تحقیقات اتمی خود را در آزمایشگاه کاوندیش آغاز کرد.اوپنهایمردر طول زندگی‌اش با افسردگی مبارزه کرد و به برادرش فرانک می‌گفت: “گاهاً درست است که من بیشتر از دوستان، به فیزیک نیاز دارم.”
بر اساس کتاب “آمریکایی پرومتئوس: پیروزی و تراژدی جی. رابرت اوپنهایمر” نوشته‌ی کای برد و مارتین جِی. شِروین، اوپنهایمردر دانشگاه کمبریج ناراحت بود و کار آزمایشگاهی را جالب نمی‌یافت، ترجیح می‌داد فیزیک نظری را به جای فیزیک تجربی بررسی کند.اوپنهایمررابطه‌ی بسیار بدی با استاد راهنمای کمبریج خود، پاتریک بلاکت، داشت به طوری که در یک لحظه اوپنهایمرسیبی که با مواد شیمیایی مضر پوشانده شده بود روی میز بلاکت گذاشت، بر اساس کتاب “جی. رابرت اوپنهایمر: زندگی” نوشته‌ی ابراهام پیس و رابرت پ. کریس. بلاکت هیچ آسیبی ندید واوپنهایمرتنها با دخالت والدینش از تنبیه بد بدور ماند
در سال ۱۹۲۶،اوپنهایمربا ماکس بورن در دانشگاه گوتینگن همکاری کرد، جایی که با یک سری از فیزیکدانان برجسته از جمله نیلز بور آشنا شد. وی دکترای خود را در گوتینگن دریافت کرد و در عین حال تئوری معروف به تقریب بورن-اوپنهایمر را توسعه داد که یک سهم مهم در نظریه کوانتوم مولکولی بود.
اوپنهایمر به عنوان استاد در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و موسسه فناوری کالیفرنیا (کالتک) فعالیت داشت و به تحقیقات مهمی در حوزه‌هایی مانند نجوم نظری، فیزیک هسته‌ای، کوانتومی و موارد دیگر پرداخت.
در دهه ۱۹۳۰،اوپنهایمرفعالیت‌های سیاسی را آغاز کرد . پس از تجاوز آلمان نازی به لهستان در سال ۱۹۳۹،اوپنهایمربرگزیده شد تا یک آزمایشگاه را برای انجام پروژه منهتن، یک آزمایش نظامی ارتش آمریکا به منظور بهره‌برداری از انرژی اتمی برای اهداف نظامی، اداره کند.
انتخاب اوپنهایمربه دلیل سیاست‌های چپ‌گرایانه، عدم تجربه رهبری و عدم برنده شدن جایزه نوبل برخی افراد را متعجب کرد. با این حال، سرتیپ لسلی آر. گروز جونیور، مدیر پروژه منهتن، احساس کرد که اوپنهایمردارای “طمع بیش از حد” است که در این موقعیت به او کمک خواهد کرد.
اوپنهایمر از سال ۱۹۴۲ به عنوان رهبری بخش علمی پروژه منهتن در لاس آلاموس، نیومکزیکو قرار گرفت. پروژه که از چند صد نفر تا بیش از ۶۰۰۰ نفر در سال ۱۹۴۵ گسترش یافت، توسط بسیاری از دانشمندان تشکیل شده بود، بر اساس کتاب “آمریکایی پرومتئوس”. ماموریت آنها بررسی یک فرآیند تجزیه جدید که مربوط به اورانیوم-۲۳۵ بود، بود تا بتوانند قبل از آدولف هیتلر یک بمب اتمی بسازند. ابتدا به پروژه ۶۰۰۰ دلار تخصیص داده شد، اما تا زمانی که کار در سال ۱۹۴۵ به اوج خود رسید، بودجه به ۲ میلیارد دلار رسید.
کاراوپنهایمرو دیگر دانشمندان همکارش، منجر به انفجار اولین بمب اتمی در صحرای نیومکزیکو در تاریخ ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ شد. این انفجار نام “ترینیتی” را دریافت کرد که الهام گرفته شده بود از یک شعر اثر جان دان. در حین شاهد بودن انفجار،اوپنهایمربه یک بیت ازاشعار قدیمی اشاره می که می‌گوید: “اگر تابش هزاران خورشید به طور همزمان در آسمان منفجر شود، آنچه می‌بینیم شکوه قدرتی بزرگ خواهد بود.
اوپنهایمر در ابتدا از بمب اتمی راضی بود. فیزیکدان ایزیدور رابی درباره‌اش می‌گوید: “هیچ وقت راه رفتن او را فراموش نمی‌کنم؛ هیچ وقت شیوه‌ای که از ماشین پیاده شدد را فراموش نخواهم کرد.
اما احساسات اوپنهایمرپس از انفجار ترینیتی و سه هفته بعد از بمباران هیروشیما به دلیل بمباران ناگازاکی تغییر کردند؛ چرا که او آن را از منظر نظامی غیرضروری می‌دانست. در جلسه‌ای در کاخ سفید با هری ترومن،اوپنهایمربه طور مشهوری ادعا کرد که “خون دستانش را کثیف کرده است”، که این توصیف باعث خشم رئیس جمهور شد. اگرچه بمباران هیروشیما و ناگازاکی به طور موثر جنگ جهانی دوم را به پایان رساند، اما ویرانگری این سلاح،اوپنهایمررا متقاعد کرد تا علیه توسعه بیشتر آن دلسوزی کند و در همان سال از سمت خود استعفا دهد. در نهایت، کاراوپنهایمردر پروژه منهتن به او لقب “پدر بمب اتمی” را برای همیشه داد.
زندگی اوپنهایمر بعد از بمب اتم چگونه بود؟
پروژه منهتن تا پس از بمباران هیروشیما و ناگازاکی به طور کاملاً محرمانه بود و پس از آن اوپنهایمربه یک نام شناخته شده در عموم مردم تبدیل شد. او به دانشگاه تکنولوژی کالیفرنیا بازگشت، اما متوجه شد که دیگر علاقه‌ای به تدریس ندارد. سپس به عنوان رئیس کمیته مشاوران عمومی کمیسیون انرژی اتمی (AEC) منصوب شد. آزمایش اولیه بمب اتمی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۴۹ زودتر از انتظارات آمریکایی‌ها صورت گرفت، که فشار برای توسعه‌ی بمب هیدروژن قدرتمندتر را بیشتر کرد، امااوپنهایمربه دلایل عملی و اخلاقی به آن مخالفت کرد، بر اساس کتاب “آمریکایی پرومتئوس”. با این حال، ترومن تصمیم گرفت تا با توسعه‌ی این سلاح ادامه دهد.
مخالفت آشکاراوپنهایمربا بمب اتمی منجر به اتهاماتی شد که او را به عنوان یک پشتیبان کمونیست متهم می‌کردند. در سال ۱۹۵۴، کمیسیون انرژی اتمی جلسه‌ای درباره‌ی امنیت اوپنهایمربرگزار کرد که در آن او از تحقیقات هسته‌ای محرمانه معلق شد و از مجوز امنیتی خود محروم شد. این موضوع به عنوان یک تحقیر شخصی و حرفه‌ای برای اوپنهایمربود و واقعاً نقش وی را در دولت و سیاست خاتمه داد.
با این حال، در سال ۱۹۶۳، شهرت او تا حدودی برگشت؛ زیرا رئیس جمهور جان اف. کندی اعلام کرد که اوپنهایمرباید جایزه انریکو فرمی را دریافت کند، بر اساس کتاب “جی. رابرتاوپنهایمرو قرن آمریکا” نوشته‌ی دیوید کسیدی. بعد از ترور کندی، در دسامبر همان سال، رئیس جمهور لیندون بی. جانسون جایزه را به اوپنهایمراهدا کرد.
در سال‌های بعدی خود،اوپنهایمربه حمایت از کنترل بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد.